Onlangs vroeg ik in een facebookgroep advies om door te verwijzen. Reacties volgden spoedig. Gelukkig maar want dat gaf me voldoende ruimte om elke reactie de nodige aandacht te geven.

Wat mij echter opviel is dat er bitter weinig extra info werd gevraagd en dat hoewel ik regio aangaf, ik reacties kreeg van mensen/praktijken die zich op anderhalf uur rijden bevinden van de cliënt voor wie ik de vraag stelde. En dan gaat het eigenlijk nog om iemand die van het openbaar vervoer afhangt dus de verder liggende praktijken zijn helaas volledig onhaalbaar.

De vraag die bij mij opkomt in zulke gevallen is dan telkens: wordt er effectief gelezen wat er staat en gaat het om reacties die écht antwoord bieden op de vraag? Of is gewoon elke vraag een mogelijke opportuniteit om reclame te maken voor de eigen praktijk?

Een minderjarige met beperkte financiële – en vervoersmiddelen uit Antwerpen, geraakt helaas niet zo vlot in West-Vlaanderen. En al zeker niet als er langdurigere begeleiding nodig is. Eenmalig zou het dan misschien nog wel lukken moesten de afspraken op een weekenddag kunnen plaatsvinden en de praktijk zich dichtbij een station bevinden.

Opvallend was wel dat de methodieken die aangeprezen werden allemaal het walhalla beloofden. Er was zelfs een methodiek die voor alles goed was. The one size fits all dus.

De website was hypercommercieel en ik kreeg zelfs onaangekondigd en ongevraagd een heus verkoopspraatje via mijn messenger. Eerlijk gezegd was ik daar absoluut niet opgetogen over. Ik geloof niet in one size fits all. Waarom niet gewoon onder de vraag reageren of daar dan op z’n minst kenbaar maken dat je een PM bericht stuurde? Wie weet zijn er nog anderen die interesse in je methodiek hebben?!

Wat ik vooral miste in alle berichten is de focus op de cliënt.  Wat heeft hij nodig? Waar geraakt hij? Wat deed hij al? Waar heeft hij feeling mee? Enkel focus op 1 probleem terwijl dit duidelijk gevolg is van heel wat onderliggends. In mijn ogen is een integratieve aanpak die ruimer kijkt nodig. Immers, soms gaat het om een uiting van heel wat andere, onderliggende zaken. Vergelijk het even met kniepijn; kniepijn kan een lokaal probleem zijn zoals een gescheurde meniscus. Kniepijn kan echter ook gevolg zijn vanuit een probleem in de benen, voeten, bekken, rug, …

Het leek wel of er puur op trefwoorden gelezen wordt: alsof knie automatisch staat voor meniscusprobleem.

Zo’n situaties doen me vragen stellen over onder andere doelen, focus en tijdsbestek van psychotherapie. Om wie gaat het eigenlijk? Om jou als therapeut? Om jouw onderneming of jouw methodiek? Jouw ego? Jouw zelfwaarde? Jouw inkomsten?

Of om jouw cliënt? Zijn hulpvraag? Zijn doel? De vaardigheden die hij kan inzetten om zijn doel te bereiken?

En op welke termijn moet het doel behaald worden? Kan het misschien zijn dat er ook een zijsprong genomen moet worden omdat er iets anders op de voorgrond treedt wat eerst aandacht mag krijgen?

Heb je als psychotherapeut eigenlijk een resultaatsverbintenis?

Mijn visie is dat het eerder een inspanningsverbintenis is en dat het eigenlijk helemaal niet de therapeut is dit iets bereikt maar de cliënt zelf. Als therapeut doe je uiteraard wel iets: je zet methodieken in, luistert, stelt verdiepende vragen en zoveel meer. Maar vooral: je bent met je aandacht en focus bij de andere. De cliënt is de belangrijkste persoon in de ruimte.

Behaal ik dan niet graag resultaat? Natuurlijk wel, mijn doel is dat de cliënt zijn doel bereikt welke dat ook moge zijn. De beste therapeut is de therapeut die overbodig geworden is.

Bekijk ik dan niet ergens welke methodiek resultaat kan opleveren? Ja, ook dat doe ik. Hoewel ik keuzes maak op basis van ervaringen, gevoel, ratio, inzichten, …  wil dit echter niet zeggen dat ik een tabel heb liggen die me zegt dat ik voor probleem A, methodieken B en C moet inzetten.

Zeg nu zelf: als jij iemand bent die graag analyseert, begrijpt en nood heeft aan psycho-educatie, zou je het dan fijn vinden moest ik je vragen te ogen te sluiten, een visualisatie-oefening te doen om vervolgens met kleurpotloden cirkels op een blad te zetten? Of als je last hebt van een ondefinieerbaar gevoel in je lichaam, dat ik je dan enkel rationeel bevraag daarover? Neen toch, je wilt toch een therapeut die zich weet aan te passen aan wie jij bent, aan wat voor jou werkt op dat moment.

Haal ik dan nooit iemand uit de comfortzone en blijf ik steeds hetzelfde doen tijdens mijn sessies? Neen, eeuwig psycho-educatie geven werkt ook niet. Net zomin als enkel en alleen visualiseren niet werkt. Er is evenwicht nodig tussen denken, handelen en ervaren. Dat evenwicht vraagt een diversiteit aan methodieken.

Het kan trouwens heel goed zijn dat uit de comfortzone gaan juist een hele goede aanpak is. Daardoor kan je een hele andere invalshoek krijgen en kunnen er dingen in beweging komen.

Kortom: iedereen is uniek, elke vraag is anders, elke sessie is anders dus neen, there is no one size fits all. Al zou ik dat zelf soms verdraaid handig vinden moest ik je een stappenplan naar welzijn en geluk kunnen voorschotelen dat gegarandeerd werkt in alle omstandigheden.

Wil dat zeggen dat er nooit gelijkenissen zijn in sessies? Dat nu ook weer niet, uiteraard zijn er technieken, vragen en oefeningen die je vaker gebruikt dan anderen. Ik zie het dus eerder als een inspanningsverbintenis om alles te doen binnen de mogelijkheden om zo adequaat en kwalitatief mogelijk aan psychosociale hulpverlening te doen.

Een inspanningsverbintenis houdt voor mij in dat ik me bijschool, boeken lees, supervisie volg, reflecteer, me begeef in groepen met de nodige kennis en expertise, bij een vakvereniging aansluit om op de hoogte te blijven, …

Mijn stokpaardje blijft dus: there is no such thing as a one size fits all. Dat werkt zelfs bij kledij niet.