“Je moet leren neen zeggen.” “Je moet grenzen stellen.” 2 vaak gehoorde adviezen die mensen elkaar geven. Goedbedoeld en recht uit het hart uitgesproken weliswaar.

Maar daar sta jij dan, niet echt wetende wat je nu moet doen.

Enkel als je negatieve effecten ervaart door gemakkelijk “ja” te zeggen aan anderen of moeite hebben met het stellen van grenzen, kan stilstaan bij deze momenten en situaties aangewezen zijn.
Jezelf volledig wegcijferen, je eigen werk niet gedaan krijgen omdat je je collega’s telkens uit de nood helpt, je uitgeput en futloos voelen, je niet goed voelen bij wat je doet, burn out, het gevoel hebben dat je niet je eigen leven leidt maar dat van iemand anders, … zijn maar enkele voorbeelden hiervan.

Neen zeggen

Van de ene moment op de andere “neen” zeggen lukt in mijn ogen niet als je niet weet wat de “functie” van jouw “ja” eigenlijk is. Alles heeft zo zijn reden en oorzaak.

Misschien leeft er een angst om niet sympathiek gevonden te worden als je “neen” zegt.
Misschien is jouw opvoeding zo gelopen dat je leerde zorgzaam te zijn en dat egoïsme niet kan en maakt dat dat je gemakkelijker “ja’, dan “neen” zegt. Of kreeg je zelf nooit hulp en wil je het voor andere juist wel anders aanpakken?
Misschien had je ooit een weinig uitdagende job waardoor die extra to do’s juist wel voor meer energie zorgden maar is de situatie nu helemaal anders?
Misschien was dit de enige manier om gezien geworden en eens een teken van appreciatie te ervaren?
Misschien is er jaren geleden al grote drukte in je leven geslopen waardoor je onbewust eerder bent gaan overleven in plaats van leven zodat je de connectie met jezelf kwijt bent?

Grenzen stellen

Grenzen stellen is nog iets anders dan “neen” zeggen, het omvat meer dan ja of neen zeggen.

Waar je een neen nog op een rationeel niveau kan bekijken, lukt dat bij grenzen stellen niet meer. Grenzen ervaar en voel je. Ookal weet je rationeel waar je grens ligt, als je ze niet voelt, zal er vroeg of laat wel eens overgegaan worden. De neen die je zegt, komt niet zo goed over als je hem zelf niet kan voelen.

Ik zie in grenzen stellen een link met persoonlijkheid: loyaliteit, perfectionisme, zorgzaamheid, controlerend zijn, timide zijn, … de valkuil om je grenzen voorbij te gaan huist in elk van deze eigenschappen als je er te ver in gaat.

Net zoals bij “neen zeggen”, zit er een functie/reden verborgen onder het (niet) stellen van grenzen.

Verandering teweegbrengen

Het goede nieuws is: je zit niet voor eeuwig en altijd vast in deze situaties. Er is verandering mogelijk.
Inzicht en bewustwording in de mechanismes die gepaard gaan met ja zeggen en over je grenzen (laten) gaan, zijn sleutelelementen.

Was het een overlevingsstrategie die nu overbodig is?
Zit er een angst onder zoals angst om uit verbinding met anderen te gaan of veroordeeld te worden door anderen?
Verlangen naar waardering en appreciatie?

Dit zijn slechts enkele mogelijke oorzaken. Als coach en therapeut stel ik mijn cliënten verdiepende vragen zodat we laagje per laagje dieper gaan tot we uiteindelijk bij de kern uitkomen.

Eigen grenzen kennen, erkennen en herkennen. Pas wanneer je je eigen behoeften en verlangens kent, erkent en deze weet te voelen, kan je grenzen stellen.

Stilstaan bij wat JIJ nodig hebt en wat het met je doet als je dat wel/niet hebt.

Weten wat je nodig hebt, is niet voldoende. Aanvaarden dat je het nodig hebt is de volgende stap.

Vervolgens is het herkennen van je grenzen aan de orde. Hoe voel je je als je je grenzen volgt, wat doet het met je als je grenzen niet nageleefd worden, waar voel je dat in je lichaam, gaat je ademhaling sneller of trager, voel je je warmer worden, is er verschil in je houding op te merken, hoe is je stemvolume, …

Samen verken ik met mijn cliënten hoe die grenzen zich tonen en geef ik terug wat ik non-verbaal opmerk. Samen verankeren we dit gevoel zodat permanente transformatie kan plaatsvinden.

Eens je grenzen helder zijn, kan je ermee aan de slag.
Mildheid voor jezelf, je tijd nemen om je alles eigen te maken en goed te voelen is nodig. Rome is immers ook niet op 1 dag gebouwd!